1 – 6 Yaş Okul Öncesi Dönemde Çocuk Beslenmesi
Okul Öncesi Dönemde Çocuk Beslenmesi
Beslenme açısından oldukça değişiklik gösteren bu dönem sağlıklı beslenme alışkanlığının geliştirilmesi açısında oldukça önemlidir. Bebeklikten çocukluğa süte ve mamaya dayalı beslenmeden erişkin tip beslenme alışkanlığına geçiş sürecidir. Okul öncesi dönemin başında çocuklar, tam olarak başkalarına bağımlı ve sınırlı türden besinler tüketirken, aynı dönemin sonunda tam olarak bağımsız, farklı türden besinleri tüketir hale gelirler.
Bu dönemdeki çocukların beslenmesi, ailenin diğer bireylerinden farklı değildir. Sağlıklı beslenme önerileri tüm aileye yapılmalıdır. Çocuklar aile bireylerinin davranışlarını örnek aldığı gibi beslenme alışkanlıklarını da örnek almaktadır. Ancak büyüme gelişmenin devamı açısından günlük alınması gereken besinlerin miktarları ailenin diğer bireylerinden farklıdır. Bu dönemde çocuklar yılda ortalama,2 kg ağırlık kazanır, 6cm kadar da uzarlar. Okul öncesi dönemdeki çocukların günlük enerji besin öğeleri gereksinimleri ; 10 yaşa kadar pratik olarak, [1000 + (yaş x 100)] formülü ile hesaplanabilir.
Okul öncesi dönemde çocuk beslenmesinde karşılaşılan bazı sorunlar ;
- Demir eksikliği anemisi (Beslenme yetersizliğine bağlı)
- Kabızlık (yetersiz lif alımı ve hareketsizlik)
- Olumsuz yeme davranışı (yemeği reddetme, seçici davranma)
- Diş çürükler (fazla şeker tüketimi)
- Şişmanlık-obezite (bilinçsiz besin tüketimi)
Okul Öncesi-Oyun Çağındaki Çocuklarda Sağlıklı Beslenme Alışkanlığı Kazandırma Önerileri;
- Okul öncesi ve oyun çağındaki çocuklar çevrelerini ve aile bireylerini örnek alırlar, eğer çocuğunuza sağlıklı beslenme alışkanlığı kazandırmak istiyorsanız önce kendinizden başlayıp ona örnek olmanız önemli.
- Çocuğunuzun öğünlerini planlayın ve sağlıklı ara öğün alışkanlığı kazanmasına katkıda bulunun.
- Sağlıklı beslenmeyi öğretme konusunda onla farklı oyunlar oynayıp, besin gruplarını öğretmeye çalışın.
- Yemek yapma sürecine çocuğunuzu da dahil edin sevmediği yiyecekleri yemesinde destek olacaktır.
- Dışarıda yemek yiyecekseniz sağlıklı tercihler yapmasına katkıda bulunun(Örneğin; hamburger yanına patates kızartması kola yerine, ayran ve salatayı tercih edin)
- Abur-cubur diye adlandırdığımız basit karbonhidratlı besinleri evde bulundurmayın yerine sağlıklı atıştırmalıklar yapabilirsiniz.
- Öğünlerde yemeklerin porsiyon miktarını kontrol edin, ortalama yetişkin porsiyonunun 1/3 oranı yeterli olacaktır.Her yaş için 1 yemek kaşığı kuralını uygulayabilirsiniz.
- Kilolu çocuk sağlıklı çocuktur yanılgısını bir kenara bırakın. İşlah çocuktan çocuğa farklılık gösterebilir siz yeterli porsiyonu verin doymazsa kendisinin istemesine izin verin.
- Kahvaltı alışkanlığını kazandırmaya çalışın ,akşam yemeği ile kahvaltı arasında 8 ile 12 saat gibi bir zaman aralığı vardır ve çocuğun en uzun süre aç kaldığı dönemdir. Kahvaltı öğünüyle kendisini daha dinç ve zinde hissedecektir.
- Eğer çocuk okula gidiyor ve okul kahvaltı veriyor ise öğünün düzenli tüketilmesi için öğretmenlerle iş birliği yapılabilir.
- Çocuğunuz yemek verilen bir okula gidiyor ise yemek menüleri okul yönetiminden alınmalı akşam öğünleri buna göre planlanmalı, yemek vermeyen bir okula gidiyor ise öğünleri evde hazırlayıp planlamalıdır.
- Sevmediği yemediği besin gurubu ile ilgili alternatifler için diyetisyenden yardım alınabilir.
- Çocuğunuz okula gidiyor ise okul yönetimi ve öğretmenleri ile görüşüp sağlıklı beslenme, sağlıklı büyüme için besinlerin ve beslenmenin önemi ile ilgili çalışma yapılmasını talep edebilirsiniz.
Çocukların yeterli, dengeli ve sağlıklı beslenme alışkanlıklarının küçük yaşta kazanıldığını unutmayıp sağlıklı nesillerin gelişmesinde katkıda bulunun.
Diyetisyen Şahin Demircioğlu